Göz Tansiyonu-Glokom Hakkında Her şey

Körlüğe neden olabilen göz tansiyonunda erken teşhis önemlidir. Erken teşhis ile körlük önlenebilmektedir.

Göz tansiyonu hastalığını “glokom” olarak adlandırmak daha doğrudur. Çünkü glokom göz tansiyonunun yüksek olmadığı yani normal olduğu durumlarda da olabilmektedir (Normal tansiyonlu glokom). Normal glokom hastalarının %10-15’ini oluşturan normal tansiyonlu glokom hastaları dikkatli bir muayeneden geçmezlerse geç teşhis edilmektedir.

Glokom sadece göz içi tansiyonunun yüksek olması değil; göz ile beyin arasındaki görme sinirinin (optik sinir) hastalığıdır.

Gözün içinde göz sıvısı bulunmaktadır. Göz sıvısı belirli aralıklarla gözden süzülerek kana karışır. Bu sırada yeni göz sıvısı yapılır. İşte glokom, bu sıvının gözden süzülememesi ve göz içinde artması ile göz içindeki 1,5 milyon tane görme sinirlerine bası yapar ve bu sinirleri zedeler. Bu zedelenen sinirler, erken dönemde hastanın ve doktorun fark edemeyeceği düzeydedir. Bu aşamada göz tansiyonunun yüksek bulunması ve özel tetkiklerle tanı konulabilir. Şikayeti olmayan hasta doktora gitmezse kişinin görmesi gittikçe kötüleşir. Dolayısıyla her yıl yapılacak düzenli göz kontrolleri ile erken teşhis edilebilir. Tedavi düzenlenebilir ve tedavi ile görme siniri hasarı ve  körlüğün meydana gelmesi önlenir.

Glokomun tipleri

 

1.Klasik açık açılı glokom:

En sık olan tiptir (%90). Göz tansiyonu yavaş-yavaş yükseldiği için hastanın şikayetleri geç çıkar ya da tesadüfen muayene sırasında rastlanır. Görmedeki kayıp ancak bazı tetkikler ve cihazlarla bulunabilir.

2.Göz tansiyonu krizi:

Göz basıncı aniden yükselir. Görme bulanıklığı, gözde aşırı derecede ağrı, baş ağrısı , ışık çevresinde renkli haleler, mide bulantısı ve kusma olabilir.

3.Normal tansiyonlu glokom:

 Göz tansiyonu ölçümü normaldir. Göz içi görme sinirleri hasarlıdır. Bu hastalar ile genellikle ilerlemiş dönemde karşılaşılmaktadır.

4.İkincil glokom:

 İkincil bir hastalığa bağlı olarak meydana gelir. Yaralanmalar, steroid gibi çeşitli ilaçlar, tümörler, enflamasyonlar, anormal kan damarları gibi rahatsızlıklar.

5.Doğumsal ( konjenital) glokom:

Gözde büyüme görülür. Gözün ön kısmı opak görülebilir. Sulanma ve ışıkta gözü kapatma gibi belirtiler varsa aile şüphelenmeli ve acilen göz doktoruna başvurmalıdır.

Glokom tanısı nasıl konur?

Glokomun tanısı sadece göz doktorları tarafından konulabilir.  Cihazlar ve tetkikler sadece yardımcıdır. Özellikle sağlık kurumlarının yaptığı son kanunlarla glokom ilaçlarının sadece göz doktorlarınca verilmesi doğru bir yaklaşım olmuştur. (iyi güzel de kardeşim bunun tanı konması ile lakası ne?)

Kimde Glokom riski yüksektir?

• Ailede glokom öyküsü (genetik)

• İleri yaş

• Sigara

• Şeker hastalığı (diabetes mellitus)

• Myopi görme kusuru

• Uzun süreli kortizon tedavisi gören hastalar daha sık göz doktoruna gitmelidir.

 Glokom tetkik ve testleri nelerdir?

Göz tansiyonu cihazla ölçülmektedir;  ama eski ve değerli bir muayene yöntemi olan parmakla gözün sertliğini doktorunuz değerlendirebilir (dijital muayene).

Göz arkası (retina) incelemesinde ilerlemiş glokomda görme sinirinin başında çukurlaşma görülür.

Görme alanı, göz içi sıvının artmasıyla hasar gören sinirler görme alanında hastanın göremediği alanlar şeklinde ortaya çıkar ( kör noktalar). Görme alanı teşhiste olduğu kadar sizin hastalığınızın seyri hakkında doktorunuza çok değerli bilgiler verir.

Görme siniri tomografisi şart değildir; ama hasarın ölçülmesi ve nerelerde hasarın olduğunu göstermesi açısından son derece yararlı ve önemlidir. Göz doktorunuzun istediği koşullarda yapılması gereklidir.

Glokom tedavisi nasıldır?

Göz tansiyonu damlaları ile tedavi edilir. İlerlemiş ve damlaların tansiyonu düşürmediği durumda cerrahi müdahale yapılır. Göz tansiyonu ilaçları ile düşürülebilen ve ilaçlarını düzgün kullanan bir hastanın ameliyatı gereksizdir.

Lazerle glokom ameliyatı yok mu?

Şu an için klasik ve başarılı  görülen trabekülektomi ameliyatıdır. Genelde lokal anestezi ile yapılır. Her çeşit glokoma lazer yapılamaz. Lazerin fonksiyonu ya irise toplu iğne başı gibi delik açılarak yada süzme yapılan göz içi kısmına (göz drenaj açısı) küçük lazerler yapılarak süzme arttırılır. Ama maalesef her glokoma uygun değildir.

Göz tansiyonunu ölçtürmem glokom tanısı için yeterli mi?

Hayır. Göz tansiyonu ölçtürmek sadece taramalarda kullanılır. Tanı için, göz tansiyonu muayenesi yapılmalıdır.

Ailemde glokom hikayesi yok; ne kadar sıklıkla göz tansiyonu muayenesi yaptırmalıyım?

Doktorunuz aksini söylemediyse, hızlı yükselen gözlük numaranız yoksa, göz şikayetiniz yoksa,  glokom riskiniz de yoksa 40 yaşından önce 4 senede bir; 40 yaşından sonra 3 senede bir; ama ailenizde glokom öyküsü varsa her sene glokom muayenesi olun.

Glokom hakkında yanlış bilinenler:

• İlaçla glokom geçmez, sadece ilerlemesi durdurulur. İlaç ayrıca göz tansiyonunu azaltır.

• Göz tansiyonu yükselen göz şişmez.

• Glokomda şikayet sık değildir. Semptomlara sıklıkla rastlanmaz.

• Yenen yiyecek, içilen içecek göz tansiyonunu etkilemez.