Dijital ekranların hayatımızda vazgeçilmez olması ile bu tür ekranlı cihazların kullanılması sonucu meydana gelen sağlık problemleri tanımlanmaya başlanmıştır.Dijital göz yorgunluğu sendromu bilgisayara bağlı gözde oluşan rahatsızlıkların toplamıdır.
Dijital ekranlara bağlı genel olarak gelişebilecek problemler;
-Parmaklarda uyuşma
-Ense ve boyun ağrıları
-Çeşitli göz bulgularıdır.
Dijital göz yorgunluğu sendromunun diğer adı Bilgisayara bağlı görüş sendromu, bilgisayar veya monitör içeren cihazların kullanımına bağlı ortaya çıkıyor. Sadece hastanın şikayetlerinin giderilmesi sebebe yönelik tedaviler ve önlemler alınmaması rahatsızlığı daha da kötüleştirip, iş ve eğitim verimi hastalarda önemli ölçüde düşüyor.
Hastaların en sık bildirdiği göz şikayetleri;
-Yorgunluk
-Kaşıntı
-Kızarıklık
-Kuruluk- yanma
-Sulanma
-Bulanık ve çift görme
-Yavaş odaklanma
-Renk algısında bozulma
-Baş ağrısıdır.
ABD ‘ de bilgisayar karşısında günde 3 saatten fazla zaman harcayan 70 milyon çalışanın %90’ının Dijital göz yorgunluğu sendromunun herhangi bir türüne sahip olduğu tahmin edilmektedir.
Yapılan bir çalışmada bu sendromun iş yaşamında üretkenliği %40 ‘a kadar azaltabileceği ortaya konmuştur.
Genelde 3 çeşit mekanizma sonucu oluşur ;
1.Bilgisayar ve telefona yakınlık,duruş ve yanlış aydınlatma ile bakma
2.Yakına bakış kasılması ( akomodatif ) çift görme, geçici uzağı görememe ve odaklanamama
3.Bilgisayar ve ekranlara bakış sonucu gözde gelişen kuruluk.
Göz kuruluğunun gelişmesinde suçlanan başlıca sebepler;
1.Göz kuruluğu ( Hastanın kendi dokularında zaten az göz yaşı üretilmesi)
2.Göz kırpma sayısının azalması
3.Bilgisayar ekranına bakış sırasında kapak aralığının artması ve açıkta kalan korneanın kuruması
4.Yaşlanma
5.Kontakt lens kullanımı
6.Göz kuruluğu yapabilecek sistemik veya lokal ilaç kullanımıdır.
Dijital göz yorgunluğu sendromu ile baş etmede ilk olarak yapılması gereken ; Bu duruma sebep olabilecek mekanizmaların saptanması ve ortadan kaldırılmasıdır.
Araştırmacıların incelemelerinde , hastaların çoğunun yanlış ışıklandırma yaptığı ortaya çıkmıştır.
Gözlerde kamaşmaya yol açarak rahatsızlık hissi yapan durumlar ;
1.Çok parlak ya da karanlık odada dijital ekran kullanımı
2.Parlak ışığın , güneş ışığının veya tepe floresan lambaları ekrandan yansıyarak göze ulaşması
3.Ekranı çok koyultmak veya çok parlatmak
4.Ekran veya gözlüğün kirli ve tozlu olması
5.Kişinin göz numarası olduğu halde kullanmaması
Ekran parlaklığı ortam aydınlatması ile benzer olmalı.
Aynı şekilde birçok hastanın yanlış oturma pozisyonunda olduğu araştırmacıların dikkatini çekmiştir.
Oturma pozisyonu’nun;
1.Dijital ekranların gözden yaklaşık 90cm uzakta olması
2.Ekranın orta noktasının göz sevyesinin yaklaşık 15cm altında olması gerekir.
Gözlere çok yakın bilgisayar,tablet veya cep telefonu kullanımı, kuruluğu arttırdığı gibi artmış bir akomodasyon ihtiyacınıda arttırarak göz içindeki siliyer kasların fazla çalışmasına neden olarak
Gözlerde yorulma
Şakak ve baş ağrısı
Yazıların karışması ve odaklayamama gibi semptomlar ortaya çıkarır.
Normalde dakikada 12-16 kez göz kırpan insan, ekran karşısında 6-8 arasında göz kırpar.
Bunun yanı sıra dijital ekranların kullanımı göz kırpma kalitesi ve mesafesini (amplitüd) de bozar.
İş yeri sağlığı ile yapılan bir çalışmada ekran filtresi kullanmayan ve çalışma sırasında az ara veren kişilerde kuru gözün gelişme ihtimalinin %89 arttığı ortaya konmuştur.
Azalmış göz kırpma sıklığına bağlı gelişebilecek göz kuruluğu ekran filtrelerine ek olarak nemlendirici göz damlalarının kullanımı ile önlenebilir.
Yapılan pek çok çalışmada ekran karşısında 4-6 saatten fazla zaman harcayan kişilerde oküler semptomların daha ciddi ve sık olduğu ortaya konmuştur.
Ekran başında uzun zaman geçiren kişilerde yazılacak gözlüklerde uygulanacak özel filtrelerin ve yansıma önleyici kaplamaların faydası bazı çalışmalar ile kanıtlanmıştır.
Tüm bunlara ek olarak ;
1.Hastanın uygun miktarda sıvı alması, beslenmesinde yağ (özellikle esansiyel yağ alınmalı ) ve vitamin alımının dengeli olması gerekmektedir.
2.Uyku düzeninin korunması gerekmektedir.
3.Ortam ısısının uygun ayarlanması, klima ile havalandırılan ofis ortamlarında nemlendiricilerin kullanılması gerekmektedir.